خط و نشان مدلل برای دولت و سفره مردم/ آقایان دولتی؛ وقت شکست انحصار بازار نهاده است – تابناکخط و نشان برای دولت: وقت شکست انحصار بازار نهاده است

انتشار یک ویدئو از سوی گروه مدلل بار دیگر موضوع قدیمی و حساس «انحصار در بازار نهاده‌های دامی» را به کانون توجهات عمومی بازگردانده است.

به گزارش سرویس اقتصادی تابناک؛ در این ویدئو، این گروه بزرگ واردکننده به صورت غیرمستقیم پیامی تهدیدآمیز به دولت ارسال می‌کند و هشدار می‌دهد که در صورت عدم تأمین ارز مورد نیاز یا تسویه مطالبات مالی، تمایلی به عرضه نهاده‌ها در بازار نخواهد داشت. این پیام در ظاهر به شکل یک اعتراض صنفی مطرح شده، اما در حقیقت سیگنالی از کمبود، افزایش قیمت و ایجاد التهاب در زنجیره تولید دام و طیور و در نهایت تأثیر منفی بر سفره مردم به همراه دارد.

با این حال، موضوع صرفاً به یک ویدئو محدود نمی‌شود. دو نکته اساسی و مهم در دل این پیام تصویری پنهان است که قابل تأمل است:

اولین نکته این است که گروه مدلل سالیان درازی است در بازاری فعالیت می‌کند که رقابت واقعی و عادلانه‌ای در آن وجود ندارد. ساختار واردات نهاده‌های دامی ـ از ذرت و کنجاله گرفته تا سویا و انواع دانه‌های روغنی ـ مدت‌هاست تحت تسلط چند بازیگر محدود قرار دارد و دولت‌ها نیز به جای ایفای نقش تنظیم‌گری و ایجاد تعادل، عملاً به عنوان پشتیبان این ساختار ناکارآمد عمل کرده‌اند. این شیوه رفتار و مدیریت، راه دسترسی بسیاری از شرکت‌های توانمند و داخلی به این بازار را سد کرده و زنجیره عرضه را در شرایطی بسیار شکننده و آسیب‌پذیر قرار داده است؛ شرایطی که هر نوسان و تکانه‌ای در نرخ ارز یا مشکلات حمل‌ونقل، بلافاصله بر قیمت محصولات لبنی، مرغ، گوشت و روغن تأثیر می‌گذارد و مصرف‌کننده نهایی را متضرر می‌کند.

نکته دوم این است که همین تهدید غیرمستقیم می‌تواند فرصتی بی‌نظیر برای دولت باشد. زمانی که یک بازیگر عمده و تأثیرگذار به طور علنی اعلام می‌کند که بدون دریافت ارز دولتی حاضر به ادامه فعالیت در بازار نیست، این نشان می‌دهد که ساختار انحصاری به نقطه ضعف و آسیب‌پذیری خود رسیده است. اکنون وزارت جهاد کشاورزی در موقعیتی قرار دارد که می‌تواند از همین شرایط به نفع اصلاحات ساختاری بهره ببرد و درهای بازار را به روی سایر فعالان باز کند. این فرصت می‌تواند به شرکت‌هایی که سال‌ها توانایی‌ها و ارتباطات بین‌المللی‌شان نادیده گرفته شده، اجازه ورود به عرصه رقابت دهد. بسیاری از این شرکت‌ها نه تنها دارای شبکه‌های معتبر و قابل اعتماد در کشورهای مبدأ هستند، بلکه از مدل‌های تجاری مبتنی بر تهاتر و همکاری‌های منطقه‌ای نیز برخوردارند؛ به این معنا که قادرند بدون نیاز به خروج میلیاردها دلار ارز از کشور، با اتکا به ریال و همکاری با شرکت‌های بین‌المللی، در شمال و جنوب ایران «هاب‌های واردات و فرآوری نهاده‌های دامی» ایجاد کنند.

از این زاویه دید، ویدئوی منتشرشده از سوی مدلل صرفاً یک تهدید ساده نیست؛ بلکه یک هشدار جدی و زنگ بیدارباش برای سیاست‌گذاران به شمار می‌رود. این واقعیت که یک شرکت می‌تواند با یک پیام رسانه‌ای، فضای بازار را ملتهب و جامعه را نگران کند، خود بزرگ‌ترین دلیل برای ضرورت اصلاح ساختار موجود است. وزارت جهاد کشاورزی و نهادهای نظارتی باید از این «عدم تمایل مدلل به ادامه همکاری با توجه به پیش‌شرط‌هایی که برای دولت تعیین کرده» به عنوان یک فرصت بهره ببرند و راه را برای شکستن انحصار، تقویت فضای رقابتی و حضور شرکت‌های توانمند داخلی هموار کنند. چنین اقدامی نه تنها خطر تهدید امنیت غذایی کشور را کاهش می‌دهد، بلکه به ایجاد ثبات پایدار در بازار نهاده‌ها کمک می‌کند و فشارهای قیمتی بر تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان را به طور قابل توجهی کم خواهد کرد.